Empatia – wystawa prac z 32. Międzynarodowego Konkursu Sztuki Złotniczej

„Empatia” to hasło przewodnie i wystawa 32. Międzynarodowego Konkursu Sztuki Złotniczej, który odbył się w ramach Legnickiego Festiwalu Srebro. Wybrane w marcu 2024 r. przez jury prace biżuteryjne artystów i artystek z kilkudziesięciu krajów będą teraz do zobaczenia w Akademickim Centrum Designu. Jak podkreślają współtwórcy wydarzenia, w tym roku zgłoszone prace dały się rozpatrywać przede wszystkim w kategoriach jakościowych i odwoływały się – niekiedy w sposób zawoalowany – do bardzo odmiennych aspektów empatii, czyli tegorocznego hasła przewodniego konkursu. Wystawę zobaczycie od 24 października do 20 listopada. Gorąco zapraszamy zwłaszcza 20 listopada! Wtedy odbędzie się bowiem uroczysty finisaż wystawy.

Międzynarodowy Konkurs Sztuki Złotniczej jest najważniejszym wydarzeniem Legnickiego Festiwalu SREBRO, organizowanego przez Galerię Sztuki w Legnicy od 1979 r. (początkowo pod nazwą: Ogólnopolski Przegląd Form Złotniczych). Jest jedną z najstarszych inicjatyw promującą współczesną biżuterię artystyczną w Europie, a także wspierającą kreatywne poszukiwania w obrębie niszowej dziedziny na styku sztuki, rzemiosła i wzornictwa.

Każdego roku hasło przewodnie konkursu ma nawiązywać do „istotnych, uniwersalnych problemów i zagadnień współczesnego świata i współczesnych ludzi, ujmowanych w perspektywie społecznej, kulturowej, socjologicznej czy antropologii życia codziennego”. Podczas tej edycji uczestnicy mieli odnieść się do zagadnienia, jakim jest empatia.

W gronie jury znaleźli się prof. Sławomir Fijałkowski, Mari Ishikawa, Charon Kransen, dr Michalina Owczarek-Siwak i Doreen Timmers. Ocenili oni 500 prac wykonanych przez 295 artystów pochodzących aż z 45 krajów. Na wystawie pokonkursowej „Empatia” zobaczymy wyłonione przez jury dzieła 44 twórców i twórczyń.

 

Zamiast wstępu

Poniższy tekst nie-wstępu stanowi reporterski konspekt dyskusji, porównań, spostrzeżeń, refleksji i obserwacji jurorów w dniach 13-14 marca 2024 r., które składały się na niełatwy etap porządkowania kryteriów wyboru prac do pokonkursowej wystawy oraz jeszcze trudniejszy proces wyłaniania laureatów nagród. Coroczne decyzje jurorów zawsze mieszczą się w obszarze, którego nawiasy wyznaczają z jednej strony: jakość – stylistyczna oraz wykonawcza, z drugiej strony: interpretacja zaproponowanej tematyki – jej trafność lub autorski efekt zaskoczenia. Niezależnie od tego, czy EMPATIA okazała się pojęciem zbyt otwartym i skłaniającym do bezpiecznych odpowiedzi, czy też instynkt artysty-złotnika okazał się dla wielu uczestników silniejszy, nie da się ukryć, że w tym roku przeważyły kryteria jakościowe, ustępując kryteriom narracyjnym.
Ów wątek zawarty jest w poniższych wypowiedziach jurorów i – poza uzasadnieniem hierarchii ważności poszczególnych części składowych ich osobistych decyzji i kompromisów – stanowi zaproszenie do dyskusji o systematycznie malejącej roli biżuterii jako społecznego komunikatu.

Współtwórcy konkursu

 

32. edycja Międzynarodowego Konkursu Sztuki Złotniczej to „chapeau bas” dla organizatorów. Legnica może być dumna z istnienia konkursu i stojącej za nim organizacji. Nadesłane obiekty artystyczne odniosły się do tematu empatii w całej jego rozciągłości i głębi – a także w koncepcji, zawartości i formie. Wybrane na pokonkursową wystawę prace ukazują empatię dla „pustki” i empatię dla „przerażającego”, empatię dla materiału, dla koloru, dla idei i dla formy.

Dyskusje na temat wartości i sprzeczności oraz granic empatii towarzyszyły naszym obradom. Te same dyskusje przewijają się w nagrodzonych pracach. Czasem są one wyjątkowe, a czasem oczywiste, czasem słabsze, a czasem mocne. Empatia okazuje się trudna do uchwycenia.
Wierzę, że konkurs będzie się nadal rozwijał i mając to na uwadze, życzę wszystkim przyszłym uczestnikom – zarówno organizatorom, jurorom, jak i artystom – bardziej rygorystycznych kryteriów uczestnictwa w tym naprawdę wspaniałym przedsięwzięciu.

Doreen Timmers

 

Międzynarodowy Konkurs Sztuki Złotniczej zawsze przyciąga wielu artystów. Ten rok okazał się rekordowy. Spośród 300 zgłoszeń z 45 krajów wybraliśmy 44 prace. Ilość prac była zarówno onieśmielająca, jak i zachwycająca. Stanęliśmy przed bardzo trudnym zadaniem wyłonienia tych, które wyróżniały się spośród reszty.

Temat okazał się dla uczestników bardzo trudny. Wydawałoby się, że jest uniwersalny, wszechobecny, a artystów i ich wrażliwości dotyka najbardziej. Zdawałoby się także, że jest to temat, który wychodzi poza różnice kulturowe, a jedynie osobiste odczucia mogą nakierować twórcę na zwrócenie uwagi w konkretną stronę. I chyba właśnie to stanowiło największy problem. Zbyt szerokie spektrum ujęcia tematu spowodowało, że część prac nie była dla nas jasna. Wybraliśmy więc obiekty, poddając je własnej interpretacji, tworząc kontekst na podstawie domysłów i prywatnych odczuć.

Dlatego na przyszłość zachęcamy artystów do dodawania choćby tytułu lub kilku słów naprowadzających jury na odpowiedni tor. Aby kolejne edycje konkursu były mocniejsze w odbiorze, zachęcamy także twórców do pochylenia się nad przyszłymi tematami i tworzenia prac specjalnie na wystawę, aby koncepcje były bardziej przemyślane i jednoznacznie odpowiadające na zadany problem, a nie stanowiły jedynie przeglądu ich twórczości.

Wybór nagrodzonych prac nie był łatwy. Podobnie jak cała wystawa są one elementem układanki. Każda z nich odnosi się do innego aspektu empatii i każda zachwyciła nas z innego powodu. Grand Prix wyróżnia się nowoczesnością oraz efektem pełnego projektu, przemyślanego na każdym etapie. II nagroda poruszyła nas pod względem duchowym, a III cechowała się interesującą formą i symboliką. Nagroda specjalna z kolei zabiera odbiorcę do prywatnej, bardzo osobistej chwili autorki, przedstawionej w odważny i bezkompromisowy sposób.

Mimo, że wytypowane prace są interesujące pod wieloma względami, nie otrzymaliśmy jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czym jest empatia. Jednak przyglądając się zbiorowi wytypowanych prac, widzimy, że jest ona wieloformatowa.

Dotyka problemów na różnych płaszczyznach, problemów ludzi, zwierząt, wewnętrznej walki ze sobą, wojen, żałoby, etc. Potrafi być metaforyczna, symboliczna, otwarta i zamknięta na dialog. I taka jest właśnie wystawa, powstała w efekcie naszego wyboru. Żadna praca nie jest bezpośrednią odpowiedzią, ale każda stała się głosem w rozmowie. Jesteśmy przekonani, że wystawa wzbudzi wśród widzów wiele emocji oraz sprowokuje dyskusję czym jest empatia.

Michalina Owczarek-Siwak

 

____________________________________________

Czas trwania wystawy: 24 października – 20 listopada 2024 r. 

Finisaż: 20 listopada, godz.  18:00

WSTĘP WOLNY

Miejsce: Akademickie Centrum Designu
ul. Księży Młyn 13/15, Łódź

Organizatorzy: Akademickie Centrum Designu, Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi, Galeria Sztuki w Legnicy